HIVI ndivyo anavyosema mkulima wa nyanya kutoka katika kijiji cha
Mangalali, bwana Paschal Sichalwe baada ya kuanza kubadili mbinu za
kilimo za kizamani na kuanza kutumia mbinu za kisasa alizozipata kupitia
mafunzo yanayotolewa na mradi wa Muunganisho Ujasiriamali Vijijini (MUVI)
Mjasiriamali huyu mdogo anaelezea namna ambavyo mradi wa MUVI
ulivyoonesha njia ya kuelekea kwenye mafanikio kwa kutoa mafunzo ya
kilimo bora, kuboresha njia za mawasiliano baina yao pia jitihada
zinazofanywa katika kuwaunganisha na masoko mbalimbali ya ndani na nje ya
nchi
Mradi wa MUVI kwa kushirikiana na viongozi wa shirikisho
la wakulima wa nyanya wamefanya ziara za ndani na nje ya nchi katika
harakati za kutafuta masoko zaidi, katika hatua za awali uongozi huo umefika
nchini Kenya, Malawi na hatimaye Zambia hii ikiwa ni kwa upande wa masoko
ya nje
Masoko ya ndani, mradi wa MUVI ambao pia umeimarisha kitengo chake cha
biashara na masoko wameangalia masoko ya ndani ya nchini na kugundua kuwa
kinachosababisha nyanya kushuka bei ni kukosekana kwa taarifa za biashara
na masoko kutoka katika ngazi zote.
Katika kutatua tatizo hilo tayari mtandao wa mawasilano kutoka
mikoa yote Tanzania zitakuwa zikipatikana ili wazalishaji wa nyanya
waweze kufahamu soko liliko. Wakulima wanapopata taarifa za biashara na masoko inakuwa rahisi kwao
kufanya maamuzi ya soko. Pia matumizi ya mbao za matangazo kwa kushirikiana na redio
country fm88.5 fm na Uplands redio 89.0 fm wajasiriamali vijijini wataweza
kupata taarifa za biashara na masoko.
Aidha bwana Sichalwe ambaye ameanza kuvuna nyanya alizopanda kitaalamu
akitumia mbegu bora aina ya Eden inayozalishwa na Kampuni ya Monsanto anasema
kuwa ameanza kuona faida kwani mara ya kwanza ameweza kuchuma tenga 33
ilihali msimu mzima uliopita katika shamba hilo hilo lenye ukubwa wa nusu
ekari kwa ujumla alivuna kiasi cha tenga 56 tu.
“Msimu uliopita nilitumia mbegu aina ya ONXL katika shamba la
nusu ekari michumo yote nilipata tenga 56 tu lakini sasa
mchumo mmoja nimewezakuchuma tenga 33 na nategemea kuchuma kiasi cha
tenga 26 katika mchumo wa pili.” anasisistiza Sichalwe.
Msimu uliopita nilitumia kiasi cha shilingi 532,800 ikiwa ni gharama nzima
ya uzalishaji kwa upande wa pembejeo pamoja na nguvukazi,mapato ilikuwa
606000, msimu huu nimetumia kiasi cha shilingi 570,900 kwa ajili ya pembejeo na
nguvu kazi nategemea kupata kiasi cha shilingi 1,045,000 Kwa mtizamo wa haraka haraka, bwana Sichalwe ameanza kuona faida
katika kilimo cha nyanya kufuatia mchanganuo huo alioufanya.
Sichalwe ambaye pia pamoja na zao la nyanya hujishughulisha na kilimo cha
alizeti na mahindi, katika hatua nyingine amewezakuimarisha biashara ya kuuza
bidhaa ndogondogo kwenye kibanda chake ambapo pia anaamini kuwa kuna siku
atakuwa mjasiriamali mkubwa.
Awali Sichalwe alikuwa akilima kwa mazoea bila kutunza kumbukumbu
kuanzia uzalishaji hadi sokoni lakini baada ya mradi wa MUVI kupisha hodi
kijijini kwake na kufundishwa kilimo cha kibiashara na njia rahisi ya kuandaa
mpango biashara sasa ameweza kutunza taarifa zake za kilimo tangu hatua ya
mwanzo hadi mwisho, hapo ndipo anapoweza kubaini mapato na matumizi katika
shughuli nzima.
“Wajasiriamali wengi wanasahau kuweka kumbukumbu za uzalisha
katika shuguli zao wanazofanya kila siku, mali bila daftari hupotea bila
kujua,kila unachofanya inakupasa uandike, kuna wengine pia hujisahau wao
wenyewe, mfano akipalilia nyanya mwenyewe au akipanda hujisahau katika
kipengele cha malipo ile ni nguvu kazi inapaswa kulipwa na hili linawezekana
kama utakuwa umeandika”anasema.
Katika hatua nyingine
Sichalwe anaamini kuwa baada ya kupata mavuno mengi na yakutosha msimu huu
anatarajia kuanza kilimo cha umwagiliaji ambacho anaamini kuwa
kitamkomboa zaidi.
Pamoja na mambo mengine
Sichalwe anampango wa kuimarisha kilimo cha ufugaji kwani tayari
amenunua mbuzi 5 mara baada ya kuuza nyanya. Idadi hiyo anaona kuwa
haitoshi hivyo anategemea kuongeza kiasi hicho hadi kufikia mbuzi
20.
Si hapo tu Sichalwe anaamini
pia kwa kuzingatia mbinu za kisasa alizozipata kupitia mradi wa MUVI kufikia
mwishoni mwa mwaka atakuwa amenza ujenzi wa nyumba ya kisasa ya kuishi.
Katika kuhakikisha kuwa Sichalwe na
wajasiriamali wengine wanaozalisha nyanya kijijini hapo wanapata
mafanikio, mradi wa MUVI umemtuma ofisa masoko wa mradi huo
kuzungumza na na wakulima wa nyanya katika hali ya kuwaondoa hofu
hususani kwenye kipengele cha masoko.
Akizungumza na wajasiriamali
wa Mangalali hivi karibuni muda mfupi mara baada ya kuunda kamati ya biashara
na masoko, Ofisa masoko wa mradi, bwana Fredy Mumbuli amesema, wakulima
wanategemea zaidi soko la Kariakoo na Ilala.Wafanyabiashara hawa huwa
wanakimbilia katika masoko haya kwa kukosa taarifa nzuri za masoko.
“wajasiriamali hupeleka
nyanya kwa wingi katika masoko hayo kwa kukosa taarifa sahihi za masoko
hali inayoplekea kushuka kwa bei ya bidhaa husika,wakulima wote nchini
wakishavuna hufikiria kuuza bidhaa zao Dar es salaam jambo ambalo si
sahihi hata kidogo.”alisema Mumbuli. na kuzidi kubainisha kwamba kuwa kuna wakati kunakuwepo na uhitaji mkubwa wa nyanya
Morogogo, Arusha au Dodoma na hata wakati mwingine Iringa
Mkulima anayezalisha nyanya
Morogoro akipata taarifa za soko zuri la nyanya Iringa anaruhusiwa
kufanya biashara vivyo hivyo na kwa upande wa mkulima wa Arusha,
Kilimanjaro na mikoa mingine inayolima zao hilo.
Hili litawezekana mara baada
ya kuimarisha njia za upashanaji habari kupitia vyombo vya habari na mbao
za matangazo ambazo tayari mradi wa MUVI umejenga katika kata 16 mkoani
Iringa na Njombe.
Kitengo cha habari na
mawasiliano kitakuwa kikifanya kazi kwa ushirikiano mzuri na kitengo cha
biashara na masoko katika kuwapatia wakulima taarifa za biashara na masoko.
